Hiç daha önceden biri tarafından psikolojik açıdan baskı altında olduğunuzu hissettiniz mi? Ya da birine istemeden de onun kötü hissetmesini sağladınız mı? İşte burada gaslighting diye bir kavram ortaya çıkıyor. Peki nedir bu gaslighting? Hadi, hep birlikte bu terimi inceleyelim.

Gaslighting terimi, bir erkeğin eşi üzerinde yaptığı baskıları konu alan 1938 yılında yapılmış bir oyundan gelmektedir.

Gasligthing kısaca tanımlayacak olursak, istismarcının karşısındaki insanın zihninde kendinden şüphe duymasını sağlayıp böylece kafa karışıklığı yaratmaya çalıştığı bir tür psikolojik manipülasyondur. Tipik olarak, gaslighters, gerçekliği çarpıtarak ve onları kendi yargılarını ve sezgilerini sorgulamaya zorlayarak diğer kişi üzerinde güç ve kontrol kazanmaya çalışır.

Gaslighting Nasıl Çalışır?

Gaslighting’i bir insan üzerinde hakimiyet kurma yöntemi olarak tanımlayabiliriz. Karşısındaki insana bu yöntemi uygulayıp insanların kendilerine olan güvenini kırıyor. Manipulasyona uğrayan tarafın aldığı zarar gashlightingi uygulayan insana bağlılığı kadar da artıyor. Bu olay süreklilik gösterdiği süreç boyunca da bu baskı çığ gibi büyüyor ve insanın ilişkilerine olumsuz bir şekilde yansıyor.

Gaslighting’e Hayatımızın Neresinde Rastlayabiliriz?

Hayatımızın her yerinde gaslighting’le karşılaşabiliriz. Ama spesifik olarak ayıracak olursak:

  • Yakın ilişkilerimizde
  • Ebeveyn-çocuk ilişkilerinde
  • Hastanede
  • Sokakta
  • Okulda
  • İş hayatında

Tahmin ettiğimiz üzere günlük yaşantımızda bulunduğumuz yerlerde gaslighting’e maruz kalma olasılığımız oldukça fazladır.

Gaslighting Örnekleri

Karşılık vermek : Karşısındaki insana sürekli olarak “Öyle olduğuna emin misin?”, ”Senin hafızan iyi değil.”, “Bence sen neler olduğunu hatırlamıyorsun?” diyerek birine hafızasını sorgulatmak ve onun kafasını karıştırmak.

Umrunda değilmiş gibi davranmak : Karşısındaki insanı dinliyormuş gibi yapmak ya da onu dinlemeyi reddetmek. Bir şeyler anlatırken ona “Ohoo, konuşup kafamı karıştırıyorsun şu an.” veya “Ne konuştuğun hakkında hiçbir fikrim yok cidden.” gibi sorular sormak.

Değersiz hissetirmek : Karşısındaki insanı küçümsemek, alay etmek ya da ona saygısızlık yapmak. Sonrasında üste çıkmaya çalışıp “Amma da alıngansın ha” veya “Ya buna bu kadar takılınır mı?” gibi cümleler kullanarak insanlara kendilerini suçlu hissettirmek.

İnkar etmek : Yaptıkları sonrasında yaptıklarını kabul etmemek, suçu başkalarına atmak, asla üzerine almamak. Yaptıklarından sonra karşı tarafa karşı hiçbir şey olmamış gibi davranmak. “Ben mi yapmışım? Hadi canım.” gibi şeyler söylemek.

Güvenilirliği sarsmak : Karşısındakinin verdiği bilginin yanlış olduğundan bahsetmek. Ona “Yanlış, internette okumuştum. Tam aksini söylüyor.” gibi sözler söylemek.

Stereotip : Karşısındaki insana cinsiyeti, ırkı, etniği, cinsel yönelimi, milliyeti, yaşı genel olarak kendisinin seçemediği şeyler hakkında negatif cümleler söylemek.

 

Belki de günlük hayatınızda çokca maruz kaldığınız bir manipulasyon tekniği olan gaslighting ile tanıştınız. Size tavsiyemdir, umarım bu yazıyı okuduktan sonra bir aydınlanma yaşayıp çevrenizde size böyle kendinizi değersiz hissettiren, sizi sürekli küçümseyen, söylediklerinizi dinlemeyen insanları fark edersiniz. Böylece yakın veya uzak olmanıza bakmadan en kısa sürede o toksik insanlarla ilişkilerinizi kesersiniz diyorum.

 

Daha fazla gündelik hayat hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız Microfon Blog’u takip edin. Daha farklı içerikler için Microfon’la kalın…