Kütüphane Haftası dolayısıyla çalışmalarımızı yürütmek için kullandığımız değerli kütüphanelerimize blog sayfamızda yer vermek istedik. Bu listelemeyi yaparken daha çok el yazmalarının bulunduğu kütüphanelere öncelik verdik. Bunun sebebi gelişen teknoloji nedeniyle, her bilgiye saniyeler içerisinde ulaşabilir oluşumuz. Ve bu durumun ansiklopedi ve nadir eserleri geri plana atmamıza sebep olması. İlber Ortaylı’nın ‘’beşeriyetin hafızası’’ diye adlandırdığı ve yüzyıllar boyu muhafaza edilen bu kıymetli eserleri ve kitaplıkları yazımızda anmak istedik.
Hatırlatmak istediğimiz bir diğer konu ise elbette linke tıklayarak ulaşabileceğiniz Libro Projesi. Kitapların kesinlikle muasır medeniyet seviyesine çıkmakta bir köprü olduğunu biliyor ve alanında uzmanlaşmış kişilerin önerdikleri kitapları, okuyucularımızla buluşturmayı kendimize bir görev atfediyoruz. Somut olarak dokunup sayfalarını çeviremediğimiz ama okuyabildiğimiz e-kitap teknolojisinden ilham aldık ve kütüphane kelimesinin anlamını da biz genişlettik. Tavsiye kitaplarla bir nevi e-kütüphane kurduk ve siz değerli okuyucularımıza bu hizmeti sunduk. Okuduklarınızdan ilham almanız dileğiyle..
Gelelim Türkiye’nin önemli kütüphanelerine:
Atatürk Kitaplığı
10 Temmuz 1939’da Belediye Müzesi ve Kütüphanesi olarak açılan Atatürk Kitaplığı, çok kısa zamanda bağışlanan binlerce kitaptan ötürü medrese binasına sığmaz olunca, 3 Mart 1981 yılında Taksim Mete Caddesi’nde bulunan günümüzdeki binasına taşınmıştır.
500.000’e yakın kitap bankası olan kütüphaneyi öğrenim seviyesi fark etmeksizin birçok vatandaş kullanmaktadır. Bulundurduğu özel koleksiyonların dijitalize edilerek asıllarının yıpranmasının ve kaybolmasının önüne geçilmektedir. Süren çalışmalara rağmen şimdiden 1.000.000 sayfa dijital ortama aktarılmış halde. 50.000’i aşkın el yazmaları, kartpostallar, atlas ve haritalar gibi biricik sanat eserleri bulunmaktadır. Birden çok okuma salonu da olan bu hazineyi keşfetmek isteyenler aşağıda adresi bulabilirsiniz.
Yer: Miralay Şefik Bey Sok. No: 6 Taksim, Beyoğlu – İstanbul
Çalışma Saatleri: Her Saat
Çalışma Günleri: Her Gün
Beyazıt Devlet Kütüphanesi
İlk devlet kütüphanemizdir ve 24 Haziran 1884 tarihinden bu yana hizmet vermektedir.
İlk olarak; Fatih Sultan Mehmet Han’ın oğlu Sultan II. Beyazıt tarafından, on altıncı yüzyılda yapılmış olan 17 kubbeli Beyazıt Külliyesi’nin imarethane bölümünde, 6 kubbesi kütüphane olarak kullanıma açılmıştır. Zamanla artan doküman sayısı hizmetin, 17 kubbenin tamamına yayılmasına ve ardından kütüphaneye ek binaların dahil edilmesine neden olmuştur.
Ülkemiz kütüphanelerinden birçok yönde ilk olma özelliğinden ötürü ayrılmaktadır: İlk cilt atölyesi ve matbaa Beyazıt Kütüphanesi’nde kurulmuştur. Bunun yanı sıra 24 Nisan 1952 yılında kütüphanenin bir bölümünde Türkiye’nin ilk tam donanımlı ‘Beyazıt Çocuk Kütüphanesi’’ isminde çocuk kitaplığı kurulmuştur. Yer sorunu nedeniyle 1961 yılında kapatılmıştır.
Kütüphane dokümanın 1.000.000’nun üzerinde olduğu ve okuyucuların ulaşabilir kitap sayısının ise 812.858 adet olduğu kütüphanenin resmi sayfasında belirtilmektedir. 63.893 adet afiş gibi kitap dışı materyal de kütüphane hazinesini çeşitlendirmekte.
7:24 hizmet veren kütüphanede kaynak tarama yapmak istiyorsanız işte resmi sayfasına tıklayabilirsiniz.
Yer: Beyazıt Mh., Çadırcılar Cd. No:4, 34126 Fatih/İstanbul
Çalışma Saatler: 7/24
Çalışma Günleri:7/24
Milli Kütüphane
Milli Kütüphane’nin açılması çalışmaları 1946 yılı gibi yakın bir tarihe dayanmaktadır. Türkiye vatandaşlarının aydınlanmasına gönül veren kişi ve kuruluşların desteğiyle kısa zamanda binası, barındırdığı kitaplara yeterli gelmeyince ek binalar yapılmış. Bir süre sonra buna rağmen alan yeterli gelmeyince günümüzdeki binasına, Bahçelievler Mahallesi’ne taşınmıştır.
Hafta içi: 09.00-00.00 hizmet vermekte olan kütüphane hafta sonu: 09.30-22.00 kullanıma açık. Tavsiyemiz kütüphaneye gitmeden önce resmi internet sitesinden doluluk oranına bakmanız. Milli
Görme engelli vatandaşlarımız için sesli kitap hizmeti de sunan kütüphaneden çalışmalarınız için materyal talebi formu doldurabilir ve bu imkandan yararlanabilirsiniz. Kitap ve dokümanca zengin olan Milli Kütüphane’de cumhuriyetle ilgili özel koleksiyonlar da bulunmaktadır. Online olarak kitap ayırtma talebinde de bulunabilir ve çalışmalarınız esnasında kaynak temini telaşına düşmekten kurtulabilirsiniz.
Üye kayıt bölümü hafta içi 09.00-12.30 ve 13.30-16.30 saatleri arasında hizmet vermektedir.
Yer: Bahçelievler Son Durak 06490 Çankaya/Ankara
Çalışma Saatler: Hafta içi: 09.00-00.00 hafta sonu: 09.30-22.00
Çalışma Günleri: Her Gün
İzmir Milli Kütüphane
Pazar günleri kapalı olan ve diğer günler 09.00-17.00 arası hizmet veren İzmir Milli Kütüphanesi, 1912 yılından beri aynı isimle okuyucularına hizmet vermektedir. Resmi internet sitesinde 2009 verileri paylaşılmış olan kütüphanenin o yılda 910.000 adet kitabı bulunmakta imiş. Aradan geçen on yıl sürede bu sayının ne kadar arttığını kestirmek mümkün değil.
Yüzyılı aşkın süredir var olan kütüphanenin tarih kokan binasını ziyaret etmek isteyen okuyucularımız için adresini paylaşmakta fayda gördük:
Yer: Milli Kütüphane Caddesi No:39 Konak / İzmir
Çalışma Saatler: 09.00-17.00
Çalışma Günleri: PZT-CMT arası
Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı’na bağlı birbirinden özel parçaların itinayla korunduğu kütüphaneden güncel ve güzel bir haber getirdik: Cahit Öztelli ve Yüksek Muallim Mektep koleksiyonlarının tasnifi tamamlanmış ve araştırmacılarının hizmetine sunulmuş durumda. Ayrıca Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi’nin okuma salonu restore edilmiş ve yeni yüzüyle okuyucularını beklemekte.
Ülkenin dört bir yanına dağılmış olan eşsiz eserleri derleyip korumak maksadıyla kurulan kütüphanede 152 ayrı koleksiyon bulunmaktadır. İçerisinde Ayasofya ve Laleli gibi padişah kütüphanelerindeki mevcut eserlerin de bulunduğu kütüphane, okuyucularına e-kitap hizmeti de sunmaktadır. Dünya üzerinde tek nüshası bulunan ve çoğu, padişahlara hediye gelen el yazmaları da kütüphane tarafından muhafaza edilmektedir.
Atıf Efendi, Köprülü, Nuri Osman ve Ragıp Paşa isimli dört tane yazma eser kütüphanesi de Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi’ne bağlı hizmet vermektedir.
Yer: Süleymaniye Mahallesi, Kanuni Medresesi Sk. No:24, 34116 Fatih/İstanbul
Çalışma Saatler: 08:30-23:00
Çalışma Günleri: Her Gün
Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı
Ülkemizin en güzel ilk ve teklerinden olan kadın merkezli arşiv ve kütüphane 1990 yılından beri okuyucularına hizmet vermektedir. Sayısız koleksiyon ve dokümanın bulunduğu kütüphanede; özel arşivler, nadir eserler, sempozyum bildirileri ile zengin bir kitaplığı bulunmaktadır. Vakıfta Osmanlı’dan bu yana kadınların yazmış olduğu mektuplar, günlükler, gazete kupürleri ve nice eser çeşidi okuyucusunu beklemekte.
Uluslararası birçok projeye ev sahipliği yapan kütüphanenin halen yürütmekte olduğu projeleri de mevcut.
Yer: Balat Mahallesi, Kadir Has Kavşağı No:8, 34083 Fatih/İstanbul
Çalışma Saatler: 09:00-18:00
Çalışma Günleri: Hafta içi
Salt Galata
Kütüphane binası, Osmanlı Bankası olarak inşa edilip uzun yıllar banka olarak kullanılmıştır. Bina girişinde okuyucularını ‘’Dostlardan aldığın her şey kaderin dışında kalır. Ancak vermiş oldukların her zaman için servetin olacaktır.’’ anlamını taşıyan Latince bir tabela karşılıyor. Girişler hem ücretsiz hem herhangi bir kayıt gerektirmiyor. Fotoğraf çekmek için bile girip çıkılabilir tarihi bir mekan. Salonun ortasında banka kasası şeklinde yapı bulunmaktadır. Kasanın içerisinde ise tarihi belgeler sergilenmektedir.
Salt Galata aslında Salt Araştırma’nın bir alt kolu. Salt Araştırma, sitesinden 1.700.000’i aşkın eserin dijital haline ücretsiz ulaşabileceğiniz bir hizmet sunmakta. Yakın geçmişte yeniden restore edilmiş ve son zamanlarda çok gözde olan bu mekanın üçüncü katı arşiv şeklinde düzenlenmiş durumda. Mekanın tercih edilme sebeplerinden birisinin de dekorun dilediğinizce değiştirilebilirliğinden olduğunu düşünüyoruz. Masanızı, koltuğunuzu dilediğiniz yöne çekebiliyorsunuz. Vizelere çalışmak için uygun bir yer diyenler için adresi:
Yer: Arap Cami Mahallesi, Bankalar Cd. No:11, 34420 Beyoğlu/İstanbul
Çalışma Saatler: Hafta içi12.00- 20.00 , Hafta sonu 12.00- 20.00
Çalışma Günleri: Pazartesi günü kapalı
İnebey Yazma Eser Kütüphanesi
Bursa’da bulunan kütüphanenin binası İnebey Medresesi’ni Yıldırım Beyazıt zamanında Subaşı İnebey yaptırılmıştır. 12 sütunla çevrelenen avlunun ve diğer bölümlerin mimari özellikleri 14. Yüzyıla ait. Medrese içinde yer alan kütüphane, bu özelliği ile Osmanlı’da bir ilktir. 1969 yılında Orhan Bey Camii’nde bulunan kitapların da binaya taşınmasıyla kütüphanenin ismi İnebey Yazma Eser Kütüphanesi olarak düzenlenmiştir. Ziyaret etmek isteyenler için adresi:
Yer: İnebey Cad. İnebey Sok. No: 5 Osmangazi Bursa
Çalışma Saatler: 09:00-17:00
Çalışma Günleri: Pazar kapalı
Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü
Kütüphane, 20 Temmuz 1984 tarihinde hizmete açılmıştır.101 adet özel koleksiyonu olan kütüphaneye bağlı 4 ayrı kütüphane daha bulunmaktadır:
1. Konya Yusuf Ağa Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüğü
2. Diyarbakır Ziya Gökalp Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüğü
3. Kayseri Raşit Efendi Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüğü
4. Manisa Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüğü
Bulundurduğu eserlerin okuyucular tarafından talep edilebilmesi imkanı tanımıştır. Okuyucuların kütüphanenin Sayısal Talep Formu’nu doldurup ücretini yatırmaları karşılığında diledikleri eserin kısmen veya tamamen fotokopisini alabilecektir.
Temizlik İşçilerinin Kurduğu Kütüphane
İnsanın umutlarını yeşerten bir diğer kütüphanemiz ise kuruluş ve kurucuları bakımından diğerlerinden epey farklı.
İHA’nın haberine göre Çankaya Belediyesi Temizlik İşleri Şantiyesi, hepimizin yüzünü güldüren bir çalışmaya imza attılar. Çöpe bırakılan kitapların ayıklanmasıyla ve sonrasında oluşan bağışlarla meydana getirilen bir kütüphane. Sayıca 3.000’i aşan kitabı ve 17 farklı kategorisi ile hizmet vermeye geçtiğimiz günlerde başlayan kütüphane bağış almaya devam etmekte. Elinizden çıkaracak olduğunuz kitapları dilerseniz bu kütüphaneye bağışlayabilirsiniz.
Bonus: Efes Antik Kütüphane
Antik Dönemden kalma bir şaheser: Celsus Kütüphanesi. Bizler Efes Antik Kenti diye diye kütüphaneye de bu ismi versek de onun ismi Celsus ve anlamı da ‘’yüce’’ demek. Milattan sonra ikinci yüzyılda Tiberius Julius Celsus Polemaeanus onuruna oğlu Gaius Julius Aquila tarafından yaptırılmıştır. Tiyatro binasının hemen yanındadır. Kitaplığın içerisinde Celsus’un yattığı düşünülen lahit de bulunmaktadır. Fazilet, bilgi, akıl ve anlayışın temsili olan dört kadın heykeli de binanın önünde bulunmaktadır. Milattan sonra üçüncü yüzyıldan sonra zamanla savaş, deprem gibi felaketlere şahit olmuş olan talihsiz yapı günümüze yapıca eksilerek fakat anlamca zenginleşerek ulaşmıştır. 1970’li yıllarda yeniden restore edilmiş ve tarih severlerin hizmetine sunulmuştur. Selçuk ilçesinin, Acarlar Mahallesi’nde İzmir’in ve dünyanın değerli binası Celsus Kütüphanesi okuyucularımızca onurlandırılmayı bekliyor.
Kütüphaneler hakkında sana birkaç yazı önerimiz daha var! Kesinlikle okumalısın.
