Ayrımcılık, ötekileştirme, üstünlük, hakaret, ırkçılık bu kelimeler sizler için ne ifade ediyor? Aynı fikirde olduğumuzu düşünerek söylüyorum. Ne kadar da iç karartıcılar değil mi?
Peki, kelimelerimizi değiştirerek soruyorum. Hümanizm, barış, kardeşlik, özgürlük gibi kelimeler sizin için ne ifade ediyor? Ne kadar aydınlık değil mi?
Konuya girmeden önce hümanizm kelimesini ele almak istiyorum. Temeli 6. yy’daki Antik Yunan düşünürlerine dayanan hümanizm ideolojisi, kısaca empirizm ve rasyonalizmi insan odaklı bir şekilde birleştiren bir felsefedir. O zamana kadar adı konulmayan bu ideoloji, Rönesans ile birlikte ise hümanizm kavramına dönüşmüştür.
Ne yazık ki günümüzde hümanizm kelimesi, dünya çapında bile genelleme yapacak olursak sadece bir kavramdır. İnsanlar çok fazla benimseme taraftarı değildir. En basitinden kendi ülkemizde bile insanları dini ve ırki değerlerine göre sınıflandırıp onların ayrıştırılmasına sebep oluyoruz. Bence buna hiç gerek yok. Çünkü tarihte sonu veya başı ırkçılık olan her şey, insana zarar vermekten başka hiçbir işe yaramamıştır.
Irkçılık, bir kişinin bir başkasının kendisinin seçemediği, ana doğuşu ile sahip olduğu din, dil, ırk, mezhep, ten rengi gibi özellikleri ile dalga geçmesi, aşağılaması, ayrıştırması durumlarını sergilemesidir.
Irkçılığın nedenlerini 5 ana grupta sıralayacak olursak:
-
İdeolojik
İnsanların aile yapısından, arkadaş çevresinden, bulunduğu toplum veya siyasi oluşumlardan edindiği olumsuz düşüncelerin, bilgilerin etkisiyle farklı etniklere, ırklara karşı önyargılara sahip olabilir. Bu durumda o insan kendini diğer ırktan üstün görerek diğer tarafı ezmeye çalışır ve bundan kaynaklı bir ırkçılık oluşur.
-
Kültürel ve sosyal normlar
Yaşadığı çevre itibari ile ait olduğu ırk, aile çevresi, dini görüşleri ve çocukluktan yanlış yetişme gibi faktörlerin bir araya gelerek ve en önemlisi toplumun büyük çoğunluğu tarafından kabul gören bazı olumsuz düşüncelerin domino taşı etkisi yaratıp genele yayılması sonucu oluşan ırkçı davranışlardır.
-
Önyargı ve Kişisel Tecrübeler
Kişinin daha önce o ırka, dine sahip olan insanla yaşadığı kötü bir olayı, diğer insanlar için de genelleme yapmasından dolayı ortaya çıkan sorunlardır.
-
Sosyal öğrenme
Kişiler, çevrelerindeki davranışları, insanları takip ederek sosyal öğrenme yoluyla da ırkçı tutumlar geliştirebilirler. Arkadaş çevresi, medya, eğitim gibi faktörler bireylerin ırkçı taraflarını şekillendirebilir. Çünkü özellikle çocukluk dönemi, ırkçı önyargıların ve düşüncelerin ileriki hayata işlenebileceği bir dönemdir.
-
Psikolojik
Bazı insanlar, örnek vermek gerekirse; kaygı, öfke, korku, yetersizlik gibi duyguları bastırma amaçlı bazı insanları ezmeye çalışarak onlardan güç alma eğiliminde oluyorlar ve böylece kendi durumunu örtbas ettiğini zannediyor. Ama sanılanın aksine gösterdiği davranışla kendinde büyük bir özgüven eksikliği oluşturduğunun farkında olmuyor.
Bu maddeleri istediğimiz kadar çoğaltıp her açıdan spesifik bir şekilde ele alabiliriz.
Benim bu konu için yaptığım tek ayrım, insanları 2’ye ayırmaktır. İyi olanlar ve kötü olanlar. Bence ırkçılık tedavisi olmayan ve sonradan kazanılan bir hastalıktır. Ne de olsa insanlar ırkçı doğmaz.
Bu durumun önüne geçmenin tek ve en etkili yolu; karşı tarafla empati kurmaya çalışmaktır. Ne de olsa bir insanın kendisinin seçemediği bazı özelliklerinden dolayı ona kötü davranmak, onu görmezden gelmek, kendimize yapılsa nasıl hoş karşılamazsak onun da hoş karşılamayacağını söyleyebiliriz. Bu yüzden kendimize yapılmasını istemediğimiz bir şeyi karşı tarafa yaparken 100 kez düşünelim.
“Önyargıları parçalamak, atomu parçalamaktan daha zordur.” – A. Einstein
Daha fazla bilgilendirici yazı okumak istiyorsanız Microfon Blog’u takip edin. Daha farklı içerikler için Microfon’la kalın…